Dünyanın en ünlü koyunu Dolly: Klonlandı, umut oldu, erken öldü

P - Bundan 30 yıl önce laboratuvarda dünyanın ilk kolonlanan hayvanı, Dolly dünyaya geldi.

İskoçya’daki Roslin Enstitüsü tarihe geçmek üzereydi. 6 yaşındaki bir koyunun meme bezinden alınan bir hücre, başka bir koyunun boş yumurta hücresine yerleştirildi. Bu hücre 6 gün bu test tüpünde kaldı. Gelişimi umut vaat edince bu tüpteki embriyo, taşıyıcı anne Allie’ye nakledildi.

5 Temmuz 1996’da genetik olarak yetişkin bir koyunun birebir kopyası olan bir kuzu dünyaya geldi. Ona, güçlü sesiyle tanınan Amerikalı şarkıcı Dolly Parton’dan esinlenerek Dolly adı verildi. Aslında Parton’un memelerinden esinlenerek verilen bu isim için şarkıcı, yıllar sonra ne kadar onure olduğunu söyleyecekti.

Dolly, o tarihe kadar yetişkin bir hücreden klonlanan ilk hayvan oldu.

Doğumu aylar sonra kamuoyuna bildirildi

Dolly’nin klonmasının sebebi, insan odaklı bir yaklaşımın ürünü oldu. Dolly projesinin baş bilim insanı Ian Wilmut’ın amacı, koyunların genlerini düzenleyerek diyabet ve kistik fibroz gibi rahatsızlıkları tedavi edebilecek insan proteinleri içeren süt üretmelerini sağlamaktı.

Dolly kendisine verilen bu ulvi görevden habersiz şekilde dünyaya gözlerini açmıştı. Dolly doğar doğmaz duyurusu yapılmadı. İşlemlerin yapıldığı Roslin Enstitüsü, aratırma makalesini yayınlayana kadar Dolly’nin doğumu gizli tutuldu.

Ve nihayet Dolly’nin varlığı, 22 Şubat 1997’de tüm dünyaya duyuruldu. O andan itibaren farklı ülkelerden basın mensupları Dolly ile tanışmak için Roslin’in yolunu tuttu.

Dolly BBC World’un 1997 yılındaki bir haber bülteninde ‘dünya çağında ünlü’ olarak tarif edildi. Artık Dolly ünlüydü, geleceğin genetik çalışmaları için de bir umut aynı zamanda. 

Dolly'nin bedeni ölümünden sonra Ulusal İrlanda Müzesi'nde sergilenmeye başladı.

Dolly için zaman farklı işliyordu

Dışarıdan tamamen normal görünen Dolly’nin zamanı farklı akıyordu. Dolly, klonlanmış bir koyun olarak altı yavru dünyaya getirdi. Altı yaşında akciğer hastalığı ortaya çıktı ve erken yaşlanma belirtileri gösterdi. Normal bir koyunun ömrü 10-12 yıl iken Dolly genç yaşta akciğer rahatsızlığı nedeniyle 2003’te uyutuldu.

Dolly’nin ölümü, sadece bir koyunun kaybı değildi; bilimin sınırlarını zorlayan bir sembolün de sonuydu. İnsanlığın yaşam denen gizeme ilk kez doğrudan dokunduğu bu canlı, milyonlarca insana “Bir gün biz de yeniden doğabilir miyiz” sorusunu sordurttu. Ama insanlığın bu sorusuna cevap bulmak için gene bir hayvan feda edildi.